Czy warto kupić rower z ramą karbonową?

Produkty wykonane z włókna węglowego od zawsze owiane były wieloma mitami. Dzisiaj postaramy się spojrzać na ten wyjątkowy materiał jako fenomenalna podstawa do tworzenia ram i komponentów rowerowych. Na nasze szczęście carbon staje sie na tyle popularny, że koszty jego produkcji systematycznie sie obniżają, pozwalając coraz szerszej rzeszy użytkowników cieszyć się sprzętem najwyższej klasy - bez rujnowania budżetu domowego.

Karbon czy aluminium - czy warto zainwestować i kupić rower na ramie karbonowej?

Według nas, tak, zdecydowanie warto. Zacznijmy jednak od krótkiej historii rozwoju tego wyjątkowego materiału, używanego od Formuły 1 po promy kosmiczne. Karbon, a więc włókno węglowe, staje się coraz bardziej popularny w produkcji komponentów rowerowych wielu marek. Z materiału tego próbowano korzystać już w latach 90-tych, ale ówczesne technologie nie były zaawansowane na tyle by mogło to dojść do pożądanych skutków. Dominowały wówczas rowery na ramach aluminiowych i stalowych (w coraz mniejszych ilościach). Producenci wtedy skupiali się głównie na wynalezieniu coraz to lepszych stopów aluminium, które zapewnią niższą masę oraz lepszą sztywność. Niestety jednak, aluminium jest materiałem, który posiada pewne ograniczenia - jest lekki i sztywny ale też dość podatny na pęknięcia.

Początkowo ramy karbonowe i inne komponenty były bardzo drogie w porównaniu ze sprawdzonym aluminium, a przy tym nie tak dopracowane. Wraz z nowym wiekiem i postępem technologicznym przyszła rewolucja w rowerowym świecie. Inżynierom udało się opracować nowe metody łączenia elementów karbonowych, dzięki czemu obecnie możliwe jest tworzenie komponentów o dowolnym kształcie. Wynikało to z ulepszenia samego materiału, metod klejenia i późniejszej obróbki. Karbon, jako materiał ultra lekki i mocny, stał się nieodłączną częścią rowerowego świata. Obecnie stosuje się go do produkcji nie tylko ram rowerowych, ale także obręczy, kierownic, mostków, sztyc, ramion korb, elementów przerzutek i wielu, wielu innych. 

Karbonową ramę poznamy po braku spawów, włókna początkowo łączone są żywicą a następnie szlifowane.

Karbonową ramę poznamy po braku spawów, włókna początkowo łączone są spoiwem, potem szlifowane. Dzięki temu uzyskujemy efekt niesamowicie gładkich połączeń zamiast spawów znanych z ram aluminiowych.

Rower karbonowy – zalety

Rower szosowy karbonowy posiada wiele zalet, dzięki czemu jest to tak częsty wybór wśród użytkowników. Jest przede wszystkim bardzo lekki, oraz świetnie tłumi drgania, co podnosi komfort użytkowania. Rama karbonowa poddaje się tam gdzie powinna, to znaczy głównie wertykalnie, dając znacznie więcej komfortu w porównaniu do aluminiowych konstrukcji. Jednocześnie jest bardzo sztywna w miejscach które tego wymagają, to jest przede wszystkim w okolicach suportu oraz główki ramy zapewniając lepsze przekazywanie mocy na koła.

Sztywne okolice suportu odpowiedzialne są za ograniczenie spadków mocy, kiedy nacisk na pedały robi się naprawde konkretny. Karbonowy przedni trójkąt z super sztywną główką ramy będzie gwarancją precyzyjnego sterowania, rower będzie reagował na najmniejsze ruchy kierownicy. Porównując ze sobą karbonowe oraz aluminowe ramy rowerowe można zauważyć znaczą przewagę wagową na korzyść włókna węglowego. Rama wykonana z karbonu będzie zazwyczaj aż kilkaset gramów lżejsza niż rama wykonana ze stopu aluminium. Utrata wagi nie wiąże się jednak ze zmniejszeniem sztywności, a wręcz przeciwnie - karbon po odpowiedniej obróbce jest niesamowicie mocnym materiałem. 

Co może być istotne, pękniętą ramę karbonową możemy bezinwazyjnie naprawić - zajmują się tym specjaliści. Pękniętą ramę aluminiową można w teorii pospawać, aczkolwiek praktyka pokazuje, że materiał po takich ingerencjach traci swoją wytrzymałość. Można poddać ramę dodatkowej obróbce cieplnej, natomiast wygrzewanie całej przepracowanej ramy zapewni wzmocnienie nowego spawu, ale zmniejszy wytrzymałość całej konstrukcji. Karbonowe elementy łączy się natomiast za pomocą specjalnych włókien oraz żywicy tylko w miejscu uszkodzenia, nie ingeruje się tym samym w całą konstrukcję.

Karbon jako materiał do produkcji ram czy także komponentów posiada jedną szczególną zaletę, przez którą jest wybierany przez wielu użytkowników, nawet tych nie jeżdżących wyczynowo. Włókna karbonowe świetnie tłumią drgania. Obecne technologie pozwalają na ułożenie włókien w taki sposób by zachować sztywność boczną przy jednoczesnym tłumieniu wertykalnym. Aby sobie to uzmysłowić najlepiej spojrzeć na sztycę karbonową i sztycę aluminiową. Rurki o tej samej średnicy zachowywać będą się kompletnie inaczej, karbon wyczuwalnie wychyla się do tyłu przez co odciąża rowerzystę i pozwala na pokonanie większej ilości kilometrów.

Oczywiście pracy takiej ramy nie można porównać do zawieszenia, nie posiada ona tłumienia jako takiego, jedynie sprężynuje i pochłania w ten sposób drgania. Różnica jednak jest na tyle odczuwalna i na tyle usprawnia jazdę, że warto jest w nią inwestować.

Rower karbonowy – wady

Podstawową wadą karbonowych ram oraz elementów wciąż jest cena. Niestety ramy wykonane z włókien węglowych wymagają większych nakładów produkcyjnych oraz sam proces tworzenia takiej ramy jest skomplikowany. Również opracowanie przekrojów rur, formowania elementów i układu włókien jest bardzo czasochłonny. Można pokusić się o kupowanie elementów z karbonu z chińskich portali. Wiąże się to jednak z ryzykiem, można trafić na produkt wysokiej klasy, ale często kompozyty stosowane przez nieznane marki potrafią być bardzo niebezpieczne.

Wadą ramy karbonowej może być ograniczenie wagowe - większość producentów ustala limit wagi rowerzysty na ok. 100kg. Może to być problemem, zwłaszcza w przypadku wysokich użytkowników, którzy siłą rzeczy ważą więcej.

Karbon jako materiał jest niezwykle odporny na zmęczenie. Możliwe jest jednak, że przy tańszych podróbkach, proces produkcyjny jest na tyle nieprecyzyjny, że z czasem dochodzi do uszkodzenia, czy rozwarstwienia poszczególnych warstw carbonu, co ma fatalny wpływ na własności takiej ramy. Dla zawodowych kolarzy, którzy zmieniają sprzęt co sezon nie ma to kompletnie żadnego znaczenia, jednak dla użytkowników, którzy zapatrują się na kupno używanego sprzętu może już być istotne. Karbonowa rama może w punktach szczególnie narażonych posiadać mikropęknięcia. Nie widać ich nawet przez powłokę lakieru, ale mogą mieć wpływ na wytrzymałość.

Podsumowanie: czy rower karbonowy jest lepszy od roweru aluminiowego?

Aby uzyskać odpowiedź na wyżej wymienione pytanie powinniśmy zrobić sobie mały rachunek sumienia. Należy przemyśleć jak często jeździmy, z jaką intensywnością, w jakim terenie, ile ważymy, jakim budżetem operujemy itd. Po głębokiej rozmowie z samym sobą możemy podejmować decyzję. Jeżeli operujemy niższym budżetem lepszym wyborem będzie rower na ramie aluminiowej, ale za to z lepszym osprzętem (zwłaszcza jeżeli chodzi o mtb). Nowoczesne technologie formowania aluminium pozwalają na uzyskanie komponentów o niskiej masie i wysokiej wytrzymałości w cenie istotnie niższej niż karbon.

Giant Revolt w wersji Aluminiowej. Widoczne spawy są mocne, a rama zniesie lata ciężkiego użytkowania.

Jeżeli budżet nie jest sprawą pierwszorzędną warto zainwestować w dobry karbonowy rower. Nawet jeżeli nie wykorzystamy w pełni możliwości jakie daje zastosowanie karbonu, jazda i tak będzie przyjemniejsza. Poza tym zazdrosne spojrzenia kolegów podczas niedzielnej ustawki ukoją nasze nerwy nawet jeżeli to my będziemy zamykać peleton. Dla zaawansowanych kolarzy wybór będzie prosty, tylko karbon. Obecnie na najważniejszych zawodach rowerowych nie uświadczymy aluminium, jeżeli chce się osiągać wyniki i nie zostawać w tyle, trzeba podążać z duchem czasu.

Giant Revolt w wersji Karbonowej, aktualnie jeden z najbardziej pożądanych rowerów typu Gravel.

Przy wyborze ramy karbonowej należy kierować się doświadczeniem specjalistów i wybierać marki, które są juz sprawdzone. Jakiś czas temu na rynku pojawiły się ramy karbonowe z Chin, których jakość pozostawia wiele do życzenia. Często są tańsze od ich oryginalnych sprawdzonych odpowiedników, ale ustępują im jakością wykonania i bezpieczeństwem. Testy prowadzone przez sprawdzone laboratoria potwierdzają, że ramy karbonowe z Chin niekoniecznie są dobrym wyborem, kiedy chce się mieć sprzęt na wysokim poziomie.